Toelichting op de twee ranglijsten ‘Toiletvriendelijkste Gemeenten 2025’

08 december 2025 – Heerhugowaard

De afgelopen weken hebben verschillende gemeenten, partners en media ons benaderd met vragen over de publicatie van twee verschillende ranglijsten rond toiletvriendelijkheid: één van het MDL Fonds en één van HogeNood. Deze ranglijsten laten in veel gevallen grote verschillen zien. Omdat dit voor verwarring zorgt, geven wij hieronder een heldere uitleg van de situatie.
‍

Waarom zijn er dit jaar twee ranglijsten?

Vanaf 2018 tot en met 2024 werd de ranglijst Meest Toiletvriendelijke Gemeenten samengesteld in nauwe samenwerking tussen HogeNood, het MDL Fonds en de Toiletalliantie, waarbij voor de jaren 2025, 2024 en 2023 dezelfde indicatoren zijn gebruikt. HogeNood leverde daarbij de volledige toilettendatabase, de indicatoren, de berekeningen en de methode. De afspraak was dat het MDL de communicatie en landelijke verspreiding verzorgde en HogeNood hier ondersteunde op verzoek van het MDL.

Dit jaar heeft het MDL echter besloten de samenwerking te beëindigen en ook een eigen ranglijst te publiceren, gebaseerd op een door hen zelf nieuw samengestelde toilettendatabase en afwijkende indicatoren. Hierdoor bestaan er nu twee verschillende ranglijsten.
‍

De belangrijkste verschillen uitgelegd
‍
1. Verschillende databronnen
‍
De HogeNood Ranglijst 2025 is net als in alle voorgaande jaren opgebouwd uit:
‍
• Alle toiletten in de HogeNood database 
• CBS-inwonersaantallen 
• Raadsinformatie van gemeenten

Gemeenten kunnen in de MDL-ranglijst aanzienlijk lager scoren, simpelweg omdat het aantal bekende toiletten in hun database lager ligt.
‍

2. Verschillende indicatoren en wegingen

De MDL ranglijst gebruikt nieuwe indicatoren die niet overeenkomen met de methode die de afgelopen jaren gezamenlijk werd gehanteerd.

De HogeNood Ranglijst 2025 gebruikt exact dezelfde indicatoren, wegingen en puntensystematiek als in eerdere jaren. Dit zorgt voor betrouwbaarheid en continuïteit en een eerlijk vergelijk.
‍

De HogeNood-indicatoren (max. 100 punten totaal)

• Dichtheid – Het aantal inwoners en toeristen verdeeld over het aantal toiletten (max. 300 punten)

• Faciliteiten – De faciliteiten per toiletlocatie. Voor hoe meer mensen het toilet geschikt is hoe hoger het aantal punten (max. 300 punten)

• Nabijheid – De 500 meter norm, waarbij toiletten niet meer dan 500 meter uit elkaar vandaan staan  (max. 150 punten)

• Openbaar vs. Opengesteld – % Openbare toiletten van het totale aantal toiletten binnen de gemeente (max. 100 punten)

• Beleid – Welk beleid heeft de gemeente voor toiletten. Zijn er vragen gesteld, is er een motie ingediend, is er een motie aangenomen, is er actief beleid? (max. 100 punten)

• Partner – samenwerking met HogeNood (0 of 50 punten)
  

De MDL-indicatoren (max. 100 punten totaal)

• Kwaliteit (40%) – toegankelijkheid, openbaar karakteren voorzieningen zoals babyverschoontafels en Eurosleutel.  

• Beschikbaarheid (40%) – het aantal toiletten per oppervlakte winkelgebied, openbare voorzieningen (zoals scholen, theaters, ziekenhuizen), parken en recreatiegebied en per inwoner.  

• Beleid (20%) – gemeentelijke (voorgenomen) inzet voor het openstellen en onderhouden van openbare toiletten, bijvoorbeeld via beleidsnota’s en structurele maatregelen.
  ‍

3. Geen historische continuïteit bij de MDL-lijst

Omdat zowel de database, indicatoren als berekening bij de MDL volledig nieuw zijn, ontstaat er een ranglijst die niet kan worden vergeleken met eerdere jaren.

De HogeNood ranglijst daarentegen bouwt voort op meer dan tien jaar aan data en (gemeentelijke) samenwerkingspartners, waardoor gemeenten hun ontwikkeling door de tijd heen betrouwbaar kunnen volgen.

Daarom is de HogeNood Ranglijst 2025 de enige ranglijst die eerlijk te vergelijken is met voorgaande jaren.
‍

Waarom dit belangrijk is

Toiletvriendelijkheid is geen wedstrijd, het is een maatschappelijke opdracht.
Een ranglijst moet daarom transparant, betrouwbaar en controleerbaar zijn.

De ranglijst van HogeNood is ontwikkeld als een instrument waarmee gemeenten gericht kunnen sturen op een beter toiletaanbod en een toegankelijkere openbare ruimte.
‍

Wat gemeenten moeten weten 
‍
We adviseren gemeenten om:  
‍
• voor vergelijking met eerdere jaren uitsluitend de HogeNood Ranglijst te gebruiken;  
• de indicatoren en berekeningen terug te lezen op onze transparante overzichtspagina:  
 https://www.hogenood.nl/ranglijst-toiletvriendelijkste-gemeenten-volledige-ranglijst-indicatoren  
‍
• Alle gemeenten kunnen gratis toegang krijgen tot het HogeNood CMS, waarin.  
◦ alle scores inzichtelijk zijn; 
◦ grafieken en indicatoren direct te bekijken zijn; 
◦ vergelijkingen over meerdere jaren mogelijk zijn. 
‍
Heeft uw gemeente nog geen account vraag deze dan bij ons op. Wij lichten graag elke score of indicator toe. 
‍

Onze missie blijft onveranderd

HogeNood zet zich net als de afgelopen 15 jaar in voor toegankelijke toiletten te allen tijde voor iedereen.

Dit doen we samen met gemeenten, ondernemers en maatschappelijke organisaties bouwen we verder aan een gastvrij en toekomstbestendig toiletaanbod in heel Nederland.

Extra notes:  

De ranglijsten van 2024 en 2023 die in samenwerking met HogeNood het MDL en de Toiletalliantie zijn opgesteld zijn op onze website te vinden en op de site www.iederewctelt.nl door te navigeren naar onderstaande artikelen.

https://www.iederewctelt.nl/nieuws/ranglijst-toiletvriendelijkheid-bij-gemeenten-2024/

https://www.iederewctelt.nl/nieuws/meest-toiletvriendelijke-gemeenten-2023/

‍